Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin öncelikli amacı çalışanları korumak ve işyerinde işletme güvenliğini temin etmektir. Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Amacı Nedir sorusuna sağlıklı bir cevap verebilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 2015 yılı için yayımlanan iş kazaları ve meslek hastalıkları istatistiklerinin incelenmesi önemlidir. Buna göre Türkiye’de 2015 yılında 87 bin civarında iş kazası veya meslek hastalığı tespit edilmiştir. Bu büyüklükte bir sayının meselenin ciddiyeti hususunda başka söze gerek bırakmadığı açıktır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yapılan araştırmalar neticesinde, işyerindeki kazaların %78 inin çalışanların emniyetsiz davranışlarından kaynaklandığı, %98 inin ise netice olarak insandan kaynaklandığı ortaya konmuştur. Bu bakımdan temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin öncelikli amacının, meydana gelme riski bulunan iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçebilmek olduğu söylenebilir.

• a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler : 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun çalışanlar, işyeri ve işveren açısından öngördüğü kurallar, 4857 sayılı İş Kanununun işçi ve işveren hakkındaki tanımlamaları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ihmal ile ilgili hükümleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun ilgili hükümleri hakkında bilgiler verilmektedir.
• b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları : İş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanların, işverenlerin ve devletin sorumlulukları ortaya konmaktadır. Bu bakımdan çalışanların yasal hak ve sorumlulukları (feshin şartları, acil durumlarda veya hayati tehlike durumlarında çalışanın hakları, çalışanın kendi kusur veya kastından kaynaklanan durumlar,malul sayılma, çalışanların yükümlülükleri)
• c) İşyeri temizliği ve düzeni : İşyeri temizliğinin ve düzeninin iş kazalarına olan etkisi, düzensizlik sebebiyle doğrudan ve dolaylı olarak ortaya çıkabilecek durumlar, kaybedilen zaman ele alınır. İşyeri temizliği ve düzeni hakkında dikkat edilmesi gerekenler, düzen ve temizliğin kazandırdıkları, faydaları, ihmali halinde ortaya çıkabilecek zararlar da ele alınır.
• d) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar : İş kazası ve meslek hastalığının farklı platformlardaki tanımları, ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri, çalışanlar açısından müspet veya menfi hukuki sonuçları ele alınmalıdır.

Sağlık Konuları

• a) Meslek hastalıklarının sebepleri : Meslek hastalığının tanımı, sınıflandırılması, kaynakları, sebepleri, sık karşılaşılan meslek hastalıkları ve sebepleri, alınacak önlemler ele alınmalıdır.
• b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması : çalışanlara bu tehlikelere karşı koruyucu önlemlerin anlatılması, öğretilmesi, bu kapsamda çalışanların kullanması gereken araçların tanıtımı, kullanımı ele alınmalıdır.
• c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri : Bu kapsamda insan sağlığına etki eden çevresel etmenler ve psikolojik etmenler (stres, vardiyalı çalışma, ücret vb) ele alınmalıdır.
• d) İlkyardım : Eğitimin bu bölümünde temel ilk yardım bilgileri, temel yaşam desteği bilgileri, sık karşılaşılan durumlara karşı pratik müdahale yolları ele alınmalıdır.

Teknik Konular

• a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri : Eğitimin bu bölümünde kimyasal, fiziksel ve ergonomik risklerin tanımı, kimyasalların çalışan üzerinde ve çevre üzerinde zararlı etkileri, Fiziksel risk etmenlerinin etkileri, korunma yolları, Ergonomik risk etmenlerinin etkileri, önleyici teknikler ele alınmaktadır.
• b) Elle kaldırma ve taşıma : Eğitimin bu bölümünde Elle kaldırma ve taşımanın tanımı, risk faktörleri, güvenli kaldırma ve taşıma adımları, kaldırma ve taşıma teknikleri ele alınmaktadır.
• c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma : Eğitimin bu bölümünde, yanma bilgisi, parlama, patlama şeklindeki yangın türleri, yangın nedenleri ve etkileri, yangın söndürmede kullanılan malzeme ve cihazlar, bu cihazların avantajları ve dezavantajları, uygulamalı yangın söndürme eğitimi, kurtarma bilgisi gibi konular ele alınmaktadır.
• d) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı : Eğitimin bu bölümünde, iş ekipmanlarının sınıfları, el ekipmanlarının güvenli kullanımı için dikkat edilmesi gerekenler ele alınmaktadır.
• e) Ekranlı araçlarla çalışma : Eğitimin bu bölümünde, ekranlı araçlarla çalışılırken dikkat edilmesi gerekenler, çalışma ortamında bulunması gerekenler, sağlığı koruma adına öneriler ele alınmaktadır.
• f) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri : Eğitimin bu bölümünde, elektrikli işlerde tehlikeler ve alınması gereken önlemler, elektrikli aletler, pano ve trafoların bakımı, tehlikelere karşı önleyici faaliyetler ele alınmaktadır.
• g) İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması : Eğitimin bu bölümünde iş kazasının tanımı, kazaların temel nedenleri, güvensiz hareketler ve güvensiz durumlar, korunma yöntemleri ve yapılması gerekenler ele alınmaktadır.
• h) Güvenlik ve sağlık işaretleri : Eğitimin bu bölümünde, işaret levhalarının niteliği, bulunması gereken yerler, işaret levhalarının renk, biçim ve anlatım standartları, yangınla mücadele işaretlerinin nitelikleri ve kullanımı hakkında bilgiler verilmektedir.
• ı) Kişisel koruyucu donanım kullanımı : Eğitimin bu bölümünde, kişisel koruyucu ekipmanlar, ekipmanların kullanım amacı, sebepleri, kişisel koruyucu donanım yönetmeliği hükümleri, ilgili kanuni düzenlemelerin hükümleri ele alınmaktadır.
• i) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü : Eğitimin bu bölümünde, iş sağlığı ve güvenliği nedir? İşçi sağlığı ve güvenliğinin genel prensipleri, İş sağlığı ve güvenliği kültürünün yerleşmesi için gerekenler, taraflara düşen görevler ele alınmaktadır.
• j) Tahliye ve kurtarma : Eğitimin bu bölümünde, doğal afetlerde, yangın yerinde, toplumsal olaylarda, iş kazalarında doğru davranış şekli, yapılması gerekenler, göz önünde bulundurulması gerekenler, olası senaryolar ve izlenecek yollar, tahliye ve kurtarma esnasında öncelik sırası ele alınmaktadır.